Τοποθέτηση Α. Κυρίτση, στη χτεσινή, έκτακτη συνεδρίαση του Π.Σ. για τα ελαιοτριβεία

φωτογραφία Αρχείου

Αρχικά πρέπει να σημειώσουμε ότι πρόκειται για ένα ζήτημα πολιτικό, που αφορά τον πρωτογενή τομέα και μάλιστα σε μια περίοδο βαθιάς κρίσης και επιπλέον σε μια περιοχή όπως το Βόρειο Αιγαίο, με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της νησιωτικότητας. 

Αφορά, λοιπόν, τον πρωτογενή τομέα, ο οποίος αφενός συρρικνώνεται μεθοδικά, αφετέρου είναι καθοριστικός αν θέλουμε να μιλήσουμε σοβαρά για παραγωγική ανασυγκρότηση και για κοινωνική και οικονομική ανάταξη του τόπου. 

 

Ενώ όλοι ορκίζονται στις δυνατότητες, ενώ όλοι μιλούν για την ποιότητα και για τα συγκριτικά πλεονεκτήματα των ελληνικών προϊόντων, την ίδια ώρα με τις πολιτικές τους απαξιώνουν τα προϊόντα και κυρίως τους ίδιους τους παραγωγούς. Δεν θα αναφερθώ στο ποιοι και πώς εξυπηρετούνται από τις πολιτικές αυτές, ωστόσο δεν πρέπει να παραβλέψουμε τη γενικότερη πολιτική που εφαρμόζεται και κυρίως τα σχέδια για συγκέντρωση της παραγωγής σε μεγάλα επενδυτικά σχήματα. Επισκέψεις Γερμανών τοποτηρητών, σχετικές ημερίδες, αλλά και η περίφημη μελέτη «Greece 20/20» της εταιρείας McKinsey, δείχνουν ξεκάθαρα ποιος είναι ο στόχος: Έλεγχος της παραγωγής από λίγους και σταδιακή μονοπώληση ολόκληρων τομέων, η οποία θα μετατρέψει τον παραγωγό σε δουλοπάροικο που εκβιαστικά θα προσφέρει το προϊόν του στους λίγους οι οποίοι θα αποφασίζουν και θα θέτουν τους δικούς τους όρους. Τα προβλήματα με την κτηνοτροφία και τους γαλακτοπαραγωγούς μας δείχνουν κάτι; Βγάζουμε συμπεράσματα από τη ζώσα πραγματικότητα ή κάθε θέμα το βλέπουμε ξεκομμένο απ’ ό,τι συμβαίνει γενικότερα;

Στο θέμα, λοιπόν, των ελαιοτριβείων αυτό που καταρχήν διαπιστώνουμε είναι ότι από την προηγούμενη περιφερειακή αρχή υπήρχε διαφορετική αντιμετώπιση του θέματος στην Σάμο, στη Χίο και στη Λέσβο, όπως και διαφορετικά είναι αντικειμενικά τα δεδομένα σε κάθε νησί. 

 

Από τη μια λοιπόν έχουμε διαφορετικά δεδομένα για κάθε νησί τα οποία πρέπει να λάβουμε υπόψιν μας, από την άλλη έχουμε να αντιμετωπίσουμε ένα ασαφές και θολό θεσμικό πλαίσιο που ισχύει, όμως, τυπικά για όλες τις περιοχές. Και πρέπει να σκεφτούμε σοβαρά γιατί κάποιοι διαιωνίζουν τη θολούρα και δεν ξεκαθαρίζουν τα δεδομένα. Μήπως αυτό δένει με τα σχέδια στα οποία αναφέρθηκα πιο πάνω; 

 

Είναι σαφές ότι αν δεν υπάρξει πραγματικό ξεκαθάρισμα της νομοθεσίας και ρύθμισή της με στόχο το μέγιστο όφελος για τον αγρότη παραγωγό και για το περιβάλλον, ρύθμιση που θα εντάσσεται σε ένα συνολικό σχέδιο όχι επιβίωσης, αλλά αναγέννησης του πρωτογενούς τομέα, τότε απλά θα διαχειριζόμαστε κάθε φορά περιστασιακά τα ζητήματα και με αρκετή αυθαιρεσία, η οποία εκπορεύεται ακριβώς από την ανυπαρξία σαφούς θεσμικού πλαισίου. Και σε εποχές μάλιστα μεγάλης οικονομικής και κοινωνικής κρίσης, όπως αυτή που ζούμε, οι προτεραιότητες και οι ιεραρχήσεις μας επιβάλλεται να έχουν ως γνώμονα τον τόπο και τους ανθρώπους του.

Για την Μυτιλήνη μιλώντας, η οποία έχει με διαφορά τον μεγαλύτερο αριθμό ελαιοτριβείων, κάθε χρόνο οι άδειες λειτουργίας δίνονται με πολιτική απόφαση, ακριβώς εξαιτίας από τη μια του πολυδαίδαλου και θολού θεσμικού πλαισίου και από την άλλη εξαιτίας των αντικειμενικών συνθηκών, αφού μιλάμε για ένα νησί με 57 ελαιοτριβεία, μεγάλη παραγωγή και χιλιάδες παραγωγούς οι οποίοι ζουν από το λάδι.

Με βάση την αλληλογραφία της προηγούμενης περιφερειακής αρχής, ο αρμόδιος τότε αντιπεριφερειάρχης απευθύνεται στους Υπουργούς Περιβάλλοντος, Ανάπτυξης και Αγροτικής Ανάπτυξης στις 13-2-14 και τους θέτει το πρόβλημα αναφέροντας μια σειρά ασαφειών και δυσλειτουργιών εξαιτίας τη νομοθεσίας και οι οποίες αφορούν –από άλλη σκοπιά- και τα διφασικά λιοτρίβια, και προτείνει κάποια άμεσα μέτρα έτσι ώστε να μην υπάρξει πρόβλημα στη νέα χρονιά και κάποια πιο μακροπρόθεσμα, τα οποία ενταγμένα σε ένα σχέδιο παραγωγικής ανασυγκρότησης των νησιών μας, με τις αναγκαίες πάντα πιστώσεις, μπορούν να μετατρέψουν το πρόβλημα σε σημαντική παραγωγική πηγή και –συμπληρώνουμε εμείς- με έμφαση στη συνεταιριστική αντίληψη και προοπτική κόντρα στις ιδεολογικές εμμονές των κυβερνώντων. 

 

Την 1η Ιούλη επανέρχεται με νέο έγγραφο προς τον υπουργό Περιβάλλοντος,

Στο οποίο επισημαίνει:

• ότι ο νόμος 4042 του 12, δεν προέβλεψε χρόνο προσαρμογής των επιχειρήσεων και δεν έλαβε υπόψη την κρίσιμη παράμετρο της νησιωτικότητας,
• καταγγέλλει ότι παρά τις συνεχόμενες τηλεφωνικές οχλήσεις ουδεμία απάντηση έλαβε,
• καταθέτει ότι το Περιφερειακό Συμβούλιο – «δια πολιτικών αποφάσεων»- μέχρι τώρα προσπάθησε να λύσει το θέμα και αυτό δεν είναι δυνατό να συνεχιστεί,
• και ζητά επιτέλους απάντηση

Το υπουργείο Περιβάλλοντος στις 31 Ιουλίου απαντά ότι «προτίθεται να συγκαλέσει διυπουργική ομάδα εργασίας η οποία θα εξετάσει τα προβλήματα εφαρμογής του νομοθετικού πλαισίου και θα εισηγηθεί τροποποιήσεις της νομοθεσίας».

 

Με λίγα λόγια, το ίδιο το Υπουργείο, παραδέχεται ότι έχουν προκύψει προβλήματα στην εφαρμογή της υπάρχουσας νομοθεσίας και ουσιαστικά προαναγγέλλει τροποποιήσεις και μάλιστα το κάνει λίγους μήνες πριν την έναρξη της ελαιοκομικής περιόδου. Ωστόσο, μένει στη διαπίστωση και το τονίζω λίγο πριν την έναρξη της ελαιοκομικής περιόδου, χωρίς να εισηγείται πρακτική αντιμετώπιση του κρίσιμου για τα νησιά μας ζητήματος.

Ως περιφερειακό συμβούλιο πρέπει να ξαναδώσουμε πολιτική λύση, να δώσουμε τις άδειες λειτουργίας για ένα χρόνο υπό προϋποθέσεις –στέλνοντας, αν θέλετε, κι ένα σαφές μήνυμα ότι δεν μπορεί να εμπαίζεται ο ακριτικός λαός του Βορείου Αιγαίου για τον οποίο το λάδι είναι βασική πηγή εισοδήματος και ειδικά ο λαός της Μυτιλήνης που το λάδι του είναι ΠΟΠ, ένα από τα 100 ξεχωριστά προϊόντα  της χώρας μας.

Κάνοντας μια απλή έρευνα διαπιστώσαμε ότι 2 χρόνια τώρα τα προβλήματα εφαρμογής της νομοθεσίας είναι πολλά και σε άλλες νησιωτικές και δυσπρόσιτες περιοχές.

Έχουν υπάρξει πάμπολλες οχλήσεις από παντού ότι η νομοθεσία αυτή δεν μπορεί να εφαρμοστεί ως έχει. Η κυβέρνηση φαίνεται να έχει παραπέμψει το θέμα στις καλένδες Γιατί άραγε;

Μήπως όλη αυτή η καθυστέρηση δεν είναι άσχετη με τις συνθήκες αποικιοποίησης της χώρας; Από τα σχέδια καθετοποίησης όλης της αγροτικής παραγωγής και εξάρτησής της από μονοπωλιακούς ομίλους; Μήπως μεθοδικά σπρώχνουν την παραγωγή ελαιολάδου να περάσει σε ελάχιστες κάθετες μονάδες που θα στηθούν από επενδυτικά αρπακτικά;

Και ξέρετε, είναι οι ίδιοι που θέλουν τα αεροδρόμια κοψοχρονιά, που θέλλουν τη διαχείριση των απορριμμάτων, οι γνωστοί, δηλαδή, εθνικοί μας εργολάβοι, αλλά και ξένα συμφέροντα, τα οποία τονίζουμε δεν είναι μόνο οικονομικά, αλλά και πολιτικά.

Έχουν διαρρεύσει εκθέσεις που παραγγέλνει ο ΣΕΒ και η Εθνική Τράπεζα και μιλούν για μονοπωλιακά ΜΕΓΑ-ΕΛΑΙΟΥΡΓΕΙΑ, με εκκίνηση την Καλαμάτα και την Κρήτη. Στην Λέσβο ενδεχομένως να συμφέρει λόγω μεγάλης παραγωγής τους επενδυτές να στήσουν μια τέτοια μονάδα –πάντα εις βάρος των συμφερόντων των αγροτών, οι οποίοι θα γονατίσουν ακόμα περισσότερο σε μονοπωλιακές καταστάσεις. Η συγκεντροποίηση της παραγωγής σε λίγους που προωθείται είναι ένα ζήτημα που πρέπει να το έχουμε ως βασική παράμετρο στις όποιες αποφάσεις παίρνουμε. Κι αν στη Λέσβο αξίζει να ‘ρθουν επενδυτές, τι θα γίνει με τα άλλα νησιά που έχουν μικρότερη παραγωγή; Στη Χίο, τη Σάμο και την Ικαρία τι θα γίνει;

Εμείς λοιπόν επαναλαμβάνουμε είμαστε υπέρ της Προστασίας του Περιβάλλοντος, αλλά και υπέρ του αγρότη. Και είναι οι ίδιοι που ενώ σήμερα πιέζουν για την προστασία, τάχα, του περιβάλλοντος, που όταν η προστασία βλάπτει τα συμφέροντα μεγάλων συμφερόντων το παραβλέπουν και το καταστρέφουν. Σήμερα, λοιπόν, βάζουν μπροστά το περιβάλλον για να κρύψουν από πίσω τη συγκεντροποίηση και τα συμφέροντα που παίζονται.

Η βιώσιμη ανάπτυξη και η προστασία του περιβάλλοντας και όχι μόνο του φυσικού, αλλά και του κοινωνικού και του πολιτιστικού μιλούν για απασχόληση και εισόδημα στους καλλιεργητές, ζωή στα χωριά, μικρή κλίμακα και διασπορά των εργοστασίων κοντά στην παραγωγή (Αλήθεια έχει μελετηθεί μήπως είναι μεγαλύτερη η περιβαλλοντική επίπτωση από την μεταφορά των αποβλήτων με πετρελαιοκίνητα οχήματα στις βιομηχανίες επεξεργασίας λυμάτων από ότι τα ίδια τα απόβλητα;)

Εμείς λοιπόν για πολιτικούς λόγους συμφωνούμε να δοθεί ένας χρόνος παράταση στις άδειες όλων των ελαιοτριβείων  με τους παρακάτω όρους :

1.Να εφαρμοστεί αυτή η απόφαση σε όλα τα νησιά. Η περσινή απόφαση δεν ίσχυσε στην ΠΕ Σάμου με αποτέλεσμα να κλείσουν κάποια τριφασικά ελαιοτριβεία, να απειλούνται με διώξεις υπεύθυνοι ακόμα και συνεταιριστικών ελαιοτριβείων, να ζητούνται επιστροφές επιδοτήσεων από ελαιοτριβείς, να δυσκολεύονται αγρότες σε δυσπρόσιτες περιοχές όπως στους Δρακαίους της Σάμου, ή στην Ικαρία. Να ληφθεί λοιπόν μια τέτοια απόφαση και να ισχύσει και στη Σάμο- Ικαρία.

2. Άμεσα, μέσα στους επόμενους μήνες, να γίνουν όλες οι απαραίτητες συσκέψεις, συζητήσεις και να εκπονηθούν ανεξάρτητες επιστημονικές μελέτες, ώστε να προχωρήσει από την κυβέρνηση η νομοθετική ρύθμιση για την αδειοδότηση, με άξονα τη νησιωτικότητα και με μια ρεαλιστική περίοδο προσαρμογής.

3. Να γίνει ένα μεσοπρόσθεσμο πρόγραμμα παραγωγικής ανασυγκρότησης. Επιμένουμε ότι πρέπει να επιμείνουμε στη συνεταιριστική βάση κόντρα στη μεθοδική δαιμονοποίησή της. Να πιέσουμε όλοι την Κυβέρνηση και την Ε.Ε. να χρηματοδοτήσουν αυτό το πρόγραμμα. Η νησιωτικότητα είναι όπλο και με πολιτικές στραμμένες στην κοινωνία μπορούμε πραγματικά να αξιοποιήσουμε προϊόντα όπως το λάδι -όχι προς όφελος λίγων, αλλά όλων.